Trong môi trường kinh doanh, khái niệm “chi phí đại diện” đang trở nên ngày càng quan trọng. Như một yếu tố không thể tránh khỏi trong quản trị doanh nghiệp, chi phí đại diện thể hiện sự thống nhất giữa lợi ích của cổ đông và người quản lý. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm chi phí đại diện, các yếu tố ảnh hưởng và đặc biệt là cách giảm chi phí đại diện một cách hiệu quả.

Chi phí đại diện là gì?

Chi phí đại diện (Agency cost) là khoản mất mát giá trị mà các chủ sở hữu (cổ đông) của một doanh nghiệp phải chịu do sự không khác nhau giữa mục tiêu của cổ đông và mục tiêu của người quản lý (đại diện) của doanh nghiệp.

Cổ đông muốn tối đa hóa giá trị cổ đông, trong khi người quản lý đôi khi có thể đưa ra các quyết định vì lợi ích của họ mà không phù hợp với lợi ích của cổ đông, dẫn đến sự xung đột lợi ích.

Ví dụ: chi phí đại diện phát sinh khi đội ngũ quản lý đi công tác, họ đặt phòng khách sạn đắt nhất hoặc sử dụng các dịch vụ khác như Spa, bữa ăn phụ mặc dù điều này không cần thiết. Những hành động như vậy làm tăng chi phí hoạt động của công ty trong khi không mang lại lợi ích hay giá trị gì cho cổ đông.

Chi phí đại diện

Các loại chi phí đại diện

Chi phí đại diện trực tiếp

Có hai loại chi phí đại diện trực tiếp:

– Các chi phí doanh nghiệp mang lại lợi ích cho đội ngũ quản lý mà cổ đông phải trả giá bằng lợi ích của họ.

– Một khoản chi phí phát sinh từ việc theo dõi hành động quản lý để duy trì mối quan hệ nguyên tắc-người đại diện cùng phương hợp.

Loại đầu tiên của chi phí đại diện trực tiếp được minh hoạ ở trên, khi đội ngũ quản lý không cần thiết đặt phòng khách sạn đắt nhất hoặc đặt các cải tiến không cần thiết cho khách sạn mà không tạo thêm giá trị hay lợi ích cho cổ đông.

Một ví dụ về loại thứ hai của chi phí đại diện trực tiếp là trả lương cho kiểm toán ngoại vi để đánh giá tính chính xác của báo cáo tài chính của công ty.

Chi phí đại diện gián tiếp

Chi phí đại diện gián tiếp Là những tổn thất xảy ra do sự khác biệt giữa những quyết định trên thực tế của các nhà quản lý và những quyết định nhằm tối đa hóa lợi ích cho các cổ đông.

Ví dụ, cổ đông muốn thực hiện một dự án để tăng giá trị cổ phiếu. Tuy nhiên, đội ngũ quản lý lo sợ mọi việc có thể xảy ra xấu, dẫn đến việc họ mất việc làm. Nếu quản lý không thực hiện dự án này, cổ đông sẽ mất đi một cơ hội có giá trị. Điều này trở thành một chi phí đại diện gián tiếp vì nó phát sinh từ xung đột lợi ích giữa cổ đông/người quản lý nhưng không có giá trị có thể định quantifiable trực tiếp.

chi phí đại diện là gì

Cách giảm chi phí đại diện

Cách phổ biến nhất để giảm chi phí đại diện là thực hiện một chương trình tặng thưởng. Mục tiêu của nó là chia sẻ một phần lợi ích của doanh nghiệp cho người quản lý để giảm sự xung đột lợi ích giữa hai bên. 

Có hai loại tặng thưởng là: tài chính và phi tài chính.

  • Tặng thưởng tài chính là hình thức khuyến mãi thông thường nhất. 

Nếu doanh nghiệp đạt được một mục tiêu cụ thể thì đội ngũ quản lý sẽ nhận được tiền thưởng có giá trị tiền tệ. Phần thưởng dựa trên hiệu suất giúp thúc đẩy người quản lý hành động trong lợi ích tốt nhất của công ty. 

Ví dụ về khuyến mãi tài chính bao gồm:

– Cổ phiếu ưu đãi: Cho phép người quản lý đó mua một số cổ phiếu với giá cố định

– Chia sẻ lợi nhuận: Quản lý nhận một phần trăm lợi nhuận của công ty

  • Tặng thưởng phi tài chính ít được sử dụng hơn. Ví dụ về khuyến mãi phi tài chính bao gồm:
  • Văn phòng hoặc không gian làm việc mới
  • Cơ hội đào tạo
  • Các đãi ngộ mới như: xe đưa đón, thăng chức…

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng chi phí đại diện khó có thể bị mất đi hoàn toàn.

———–

UBot – Hệ sinh thái tự động hoá toàn diện cho doanh nghiệp – cung cấp hơn 100+ robot ảo tự động hóa cho từng quy trình cụ thể của hơn 3000+ doanh nghiệp thuộc đa dạng các lĩnh vực với chi phí hợp lý. Nổi bật nhất trên thị trường là các giải pháp:

  • UBot Invoice – Xử lý hoá đơn tự động hoá
  • UBot ePayment – Hỗ trợ tự động tạo và duyệt đề nghị thanh toán theo từng cấp và từng bộ phận.
  • UBot Matching – Giải pháp tự động đối chiếu chứng từ mua hàng
  • UBot Statement – Giải pháp đối chiếu sao kê ngân hàng và hạch toán công nợ

Quý doanh nghiệp quan tâm xin mời tham khảo và nhận tư vấn bộ giải pháp tự động hóa cho doanh nghiệp tại đây: https://ubot.vn