Tại sao những người dù không có gì để che giấu vẫn quan ngại với tính năng nhận dạng khuôn mặt của Clearview AI ? Bởi chính họ vẫn chưa được đảm bảo quyền riêng tư.
***
Nếu bạn nói rằng bạn không quan tâm đến quyền riêng tư vì bạn chẳng có gì để che giấu, điều này cũng ích kỷ như nói rằng bạn không quan tâm đến việc mọi người đang đói, bởi vì bạn không như vậy. Bạn sẽ được sống trong một xã hội thoải mái, tuyệt vời nếu xã hội đó quan tâm đến quyền riêng tư cá nhân và tồn tại dựa trên nền tảng coi trọng quyền riêng tư.
Đầu tháng 11 vừa qua, Chính phủ Úc đã cấm Clearview AI được hoạt động trên lãnh thổ sau khi xác định rằng công ty này không có quyền thu thập và lưu trữ dữ liệu của công dân Úc.
**Clearview AI là một công ty nhận diện khuôn mặt của Mỹ, cung cấp phần mềm cho các công ty, cơ quan pháp luật, trường đại học, cá nhân… Thuật toán của ứng dụng này là đối sánh các khuôn mặt với cơ sở dữ liệu hơn ba tỷ hình ảnh được thu thập từ Internet, bao gồm cả các nền tảng mạng xã hội.
Nếu bạn hoặc bất kỳ ai khác đã từng tải ảnh có mặt mình lên Facebook, Twitter, Instagram hoặc bất kỳ trang web nào khác, thì rất có thể bạn đã nằm trong cơ sở dữ liệu của Clearview AI.
Điều đó nghĩa là gì? Nhân viên Clearview AI hay bất kỳ ai có quyền truy cập vào dữ liệu của công ty này (gần đây đã bị lộ trong một vụ vi phạm lớn) đều có thể xác định bạn dễ dàng như chụp một bức ảnh bằng điện thoại thông minh hoặc tải ảnh lên một ứng dụng nào đó.
Nếu bạn hoặc bất kỳ ai khác đã từng tải ảnh có mặt mình lên Facebook, Twitter, Instagram hoặc bất kỳ trang web nào khác, thì rất có thể bạn đã nằm trong cơ sở dữ liệu của Clearview AI.
Chính phủ Úc xác định rằng Clearview AI gây ra mối đe dọa không nhỏ cho người dân. Theo báo cáo từ Gizmodo, Ủy viên Ủy ban Thông tin và Quyền riêng tư của Úc, Angelene Falk cho biết:
“Việc thu thập bí mật những thông tin nhạy cảm này là sự xâm phạm quyền riêng tư một cách bất hợp lý và không công bằng. Điều này có thể gây ra những tổn hại không nhỏ cho mỗi cá nhân, bao gồm cả các nhóm dễ bị tổn thương như trẻ em và các nạn nhân của tội phạm nếu hình ảnh của họ có thể được tìm kiếm dễ dàng trên cơ sở dữ liệu của Clearview AI.”
Người sáng lập Clearview AI, Hoan Ton-That đã phản đối phán quyết của Úc trong một email gửi tới Gizmodo bằng cách khẳng định sản phẩm của mình là một công cụ quan trọng cho công lý, đồng thời họ chỉ thu thập dữ liệu công khai từ nguồn internet mở và tuân thủ tất cả các tiêu chuẩn về quyền riêng tư và luật pháp.
Hoan Ton-That, kỹ sư người Úc gốc Việt – nhà sáng lập và CEO của Clearview AI – start-up nổi tiếng về công nghệ nhận diện khuôn mặt Clearview AI có trụ sở tại New York, Mỹ
Tuy nhiên, kể cả như vậy, một người dù không có gì để che giấu vẫn sẽ cảm thấy không thoải mái với việc bị nhận dạng khuôn mặt, vì đó là quyền riêng tư của họ.
Điều này cũng tương tự như việc những người Mỹ, dù không có ý định bắn ai cả nhưng họ vẫn sở hữu súng vì luật pháp của họ cho phép, và họ sẽ cảm thấy khó chịu khi bị yêu cầu không được mang vũ khí.
Quyền tự do khỏi sự xâm nhập bất hợp lý cần được bảo vệ vì đó là yếu tố không thể thiếu để nền dân chủ phát triển.
Một ví dụ điển hình cho thấy mối nguy hại của những ứng dụng nhận dạng tương tự như Clearview AI:
Khi Mỹ rút khỏi Afghanistan vào đầu năm nay, một số thiết bị sinh trắc học đã bị bỏ lại và rơi vào tay Taliban. Chúng không chỉ có quyền truy cập vào phần cứng có khả năng quét dấu vân tay, mống mắt và khuôn mặt mà còn có được toàn bộ dữ liệu thông tin về dân thường địa phương. Bất kỳ ai bị quân đội Mỹ truy quét đều được xác định ngay là thuộc Taliban. Giờ đây, nhóm này đã có thể chặn danh sách những người *LGBTQPIA + ở Afghanistan từng liên hệ với các tổ chức viện trợ vì chúng lo sợ bị phát hiện.
*LGBTQPIA: Từ viết tắt của Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender Queer, Intersex and Asexual; Queer, Liên giới tính và Vô tính.
Nhờ cơ sở dữ liệu và thiết bị sinh trắc học của quân đội Mỹ, Taliban không cần phải dựa vào công việc do thám vất vả để tìm ra từng thành viên của các nhóm thiểu số mà chúng đang truy lùng. Chúng có thể chỉ cần chĩa camera vào bất kỳ ai mà chúng nhìn thấy và bắn những người mà thuật toán xác nhận là phù hợp với danh sách của chúng.
Bạn càng có ít bí mật, những bí mật đó càng quý giá và càng cần được bảo vệ.
Boris, người đồng sáng lập của thenextweb.com đã viết trong một bài báo gần đây:
“Điều đầu tiên mà các nhà độc tài thường làm là lấy đi quyền riêng tư và quyền tự do suy nghĩ của mọi người. Thực tế, nếu bạn không cảm thấy mình có bí mật nào nghĩa là bạn đang sống trong một xã hội nơi bạn có thể trở thành con người bạn muốn, nơi mà không có gì phải che dấu cả. Điều đó thật tuyệt vời, nhưng cũng là lý do để bạn quan tâm nhiều hơn nữa đến quyền riêng tư. Bạn càng có ít bí mật, những bí mật đó càng quý giá và càng cần được bảo vệ.
Hiện tại, những người quyết định liệu Clearview AI có được phép hoạt động hay không là các giám đốc điều hành của chính Clearview AI và cộng đồng thực thi pháp luật.
Cuối cùng, chúng tôi hoàn toàn không đồng ý với việc sử dụng hình ảnh của Clearview AI. Họ đang bán một sản phẩm được xây dựng dựa trên hình ảnh của tất cả mọi người, nhưng không ai nhận được một xu lợi nhuận nào từ nó.
Những gì Clearview AI đang làm có thể không phải là bất hợp pháp ở Hoa Kỳ, nhưng rõ ràng là hành vi trái đạo đức. Khi quyền riêng tư bị xâm phạm, chúng ta mới nhận ra rằng hóa ra ai cũng có những điều để che dấu.
>> Xem thêm: Công nghệ AI sẽ “xông trận” cùng các bác sĩ trong cuộc chiến chống COVID-19
>> Nguồn: Why are people with nothing to hide so scared of Clearview AI’s facial recognition?
