Việc hiểu và tính toán chi phí cơ hội là rất quan trọng trong kinh tế và quản lý. Nó giúp bạn đánh giá các cơ hội thay thế và đưa ra quyết định tối ưu dựa trên giá trị tương đối của các lựa chọn. Cùng tìm hiểu về chi phí cơ hội trong bài viết sau đây.
Chi phí cơ hội là gì?
Chi phí cơ hội là một khái niệm trong kinh tế học dùng để mô tả giá trị của những cơ hội mà bạn từ bỏ khi bạn chọn lựa một quyết định nào đó. Khi bạn quyết định sử dụng một tài nguyên (như tiền bạc, thời gian, lao động, v.v.), bạn đồng thời từ bỏ cơ hội sử dụng tài nguyên đó cho mục đích khác.
Chi phí cơ hội không thể được đo bằng tiền mặt trực tiếp, nhưng nó đại diện cho giá trị tương đối của các lựa chọn mà bạn đã từ bỏ.
Ví dụ:
Giả sử bạn có một số tiền tiết kiệm và có thể đầu tư vào hai cơ hội khác nhau: kinh doanh mở một cửa hàng hoặc đầu tư vào thị trường chứng khoán. Nếu bạn quyết định mở cửa hàng, thì chi phí cơ hội của việc này chính là giá trị của lợi nhuận mà bạn có thể kiếm được nếu bạn chọn đầu tư vào thị trường chứng khoán. Tương tự, nếu bạn chọn đầu tư vào thị trường chứng khoán, thì chi phí cơ hội sẽ là giá trị của lợi nhuận mà bạn từ bỏ khi không mở cửa hàng.
Công thức tính chi phí cơ hội
Chi phí cơ hội được tính bằng công thức:
Công thức tính chi phí cơ hội:
OC = FO – CO
Trong đó:
OC: Chi phí cơ hội (Opportunity Cost)
FO: Lợi nhuận của sự lựa chọn hấp dẫn nhất
CO: Lợi nhuận của lựa chọn được chọn
Ví dụ tính chi phí cơ hội trong kinh doanh
Giả sử bạn là chủ một công ty và đang phải đưa ra quyết định sản xuất hai loại sản phẩm: A và B. Bạn có một số hạn chế về nguồn lực như thời gian và lao động, và bạn chỉ có thể sản xuất một trong hai sản phẩm này trong một khoảng thời gian nhất định.
- Sản phẩm A: Giá bán 50 đô la mỗi đơn vị, chi phí sản xuất 30 đô la mỗi đơn vị, và bạn có thể sản xuất 100 đơn vị trong khoảng thời gian đó.
- Sản phẩm B: Giá bán 40 đô la mỗi đơn vị, chi phí sản xuất 25 đô la mỗi đơn vị, và bạn có thể sản xuất 120 đơn vị trong khoảng thời gian đó.
Bây giờ, để tính chi phí cơ hội của việc sản xuất một trong hai sản phẩm, chúng ta so sánh giá trị của sản phẩm bị từ chối. Trong trường hợp này, chúng ta phải so sánh lợi nhuận mà bạn có thể đạt được nếu chọn sản xuất sản phẩm A hoặc B:
Lợi nhuận nếu chọn sản xuất sản phẩm A:
Lợi nhuận = (Giá bán sản phẩm A – Chi phí sản xuất sản phẩm A) * Số đơn vị sản xuất
Lợi nhuận = (50 – 30) * 100 = 2,000 đô la
Lợi nhuận nếu chọn sản xuất sản phẩm B:
Lợi nhuận = (Giá bán sản phẩm B – Chi phí sản xuất sản phẩm B) * Số đơn vị sản xuất
Lợi nhuận = (40 – 25) * 120 = 1,800 đô la
Giờ đây, chúng ta có thể tính chi phí cơ hội khi chọn sản xuất sản phẩm A thay vì sản phẩm B:
Chi phí cơ hội = Lợi nhuận bị từ chối khi chọn sản phẩm A – Lợi nhuận bị từ chối khi chọn sản phẩm B
Chi phí cơ hội = 2,000 – 1,800 = 200 đô la
Vậy nên, chi phí cơ hội của việc sản xuất sản phẩm A thay vì sản phẩm B là 200 đô la. Điều này đại diện cho giá trị của cơ hội mà bạn từ bỏ khi chọn sản xuất sản phẩm A.
Ý nghĩa của chi phí cơ hội
Chi phí cơ hội cho biết giá trị của cơ hội mà bạn từ bỏ khi bạn chọn lựa một quyết định nào đó. Nó là giá trị của những lựa chọn mà bạn không thực hiện khi bạn đã quyết định đi theo một con đường cụ thể.
Khi bạn phải đưa ra một quyết định, bạn có nhiều cơ hội để lựa chọn và sử dụng các tài nguyên như tiền bạc, thời gian, lao động, v.v. Mỗi lựa chọn đi kèm với một chi phí cơ hội, là giá trị tương đối của lựa chọn bị từ chối.
Việc hiểu và tính toán chi phí cơ hội là rất quan trọng trong kinh tế và quản lý. Nó giúp bạn đánh giá các cơ hội thay thế và đưa ra quyết định tối ưu dựa trên giá trị tương đối của các lựa chọn. Thông qua việc tính toán chi phí cơ hội, bạn có thể đảm bảo rằng quyết định của mình là tốt nhất trong việc tối đa hóa giá trị và lợi ích trong điều kiện hạn chế tài nguyên.
Quy luật chi phí cơ hội tăng dần
Quy luật chi phí cơ hội tăng dần (The law of increasing opportunity cost ) là khái niệm cho rằng khi bạn tiếp tục tăng sản xuất của một hàng hóa, chi phí cơ hội để sản xuất đơn vị tiếp theo sẽ tăng lên. Điều này xảy ra khi bạn tái phân bổ tài nguyên để sản xuất một hàng hóa mà ban đầu đã phù hợp hơn để sản xuất hàng hóa ban đầu.
Giả sử bạn có một mảnh đất trống và bạn đang phải quyết định sử dụng nó để trồng lúa hoặc trồng cây hồ tiêu. Ban đầu, nếu bạn sử dụng mảnh đất để trồng lúa, chi phí cơ hội của việc này là giá trị các cơ hội bị từ chối, tức là giá trị mà bạn có thể nhận được nếu bạn sử dụng mảnh đất để trồng cây hồ tiêu.
Tuy nhiên, nếu bạn quyết định trồng cây hồ tiêu thay vì trồng lúa, khi bạn tăng cường sản xuất cây hồ tiêu, chi phí cơ hội của việc trồng thêm cây hồ tiêu sẽ tăng lên. Điều này bởi vì bạn sẽ phải từ bỏ một số cơ hội khác, có thể là trồng lúa hoặc sử dụng mảnh đất cho mục đích khác, và chi phí cơ hội sẽ cao hơn khi bạn đã sử dụng mảnh đất để trồng cây hồ tiêu từ trước.
Quy luật này cho thấy rằng khi bạn tăng cường sử dụng một tài nguyên cụ thể, chi phí cơ hội của việc sử dụng tài nguyên đó cho mục đích khác sẽ tăng dần, do đó, có sự đánh đổi rủi ro giữa các lựa chọn.
UBot – Hệ sinh thái tự động hoá toàn diện cho doanh nghiệp – cung cấp hơn 100+ robot ảo tự động hóa cho từng quy trình cụ thể của hơn 3000+ doanh nghiệp thuộc đa dạng các lĩnh vực với chi phí hợp lý. Nổi bật nhất trên thị trường là các giải pháp:
- UBot Invoice – Xử lý hoá đơn tự động hoá
- UBot ePayment – Hỗ trợ tự động tạo và duyệt đề nghị thanh toán theo từng cấp và từng bộ phận.
- UBot Matching – Giải pháp tự động đối chiếu chứng từ mua hàng
- UBot Statement – Giải pháp đối chiếu sao kê ngân hàng và hạch toán công nợ
Quý doanh nghiệp quan tâm xin mời tham khảo và nhận tư vấn bộ giải pháp tự động hóa cho doanh nghiệp tại đây: https://ubot.vn
