Việc kiểm soát và điều chỉnh chi phí biến đổi một cách thông minh có thể góp phần lớn vào việc tăng lợi nhuận và thúc đẩy sự thành công của doanh nghiệp. Khám phá ngay bài viết để áp dụng hiệu quả cho doanh nghiệp của bạn nhé!
Chi phí biến đổi là gì?
Đặc điểm của chi phí biến đổi
- Thay đổi theo mức độ hoạt động: Khi sản lượng tăng, chi phí biến đổi tăng, và ngược lại.
- Trên mỗi đơn vị sản phẩm, chi phí biến đổi thường cố định.
- Tổng chi phí biến đổi thay đổi theo sản lượng, không phụ thuộc vào thời gian.
So sánh chi phí biến đổi và chi phí cố định
Dưới đây là bảng so sánh giữa chi phí biến đổi và chi phí cố định:
| Tiêu chí | Chi phí biến đổi | Chi phí cố định |
| Định nghĩa | Chi phí thay đổi tùy thuộc vào sản lượng hoặc hoạt động của doanh nghiệp. | Chi phí không thay đổi dù sản lượng hoặc hoạt động của doanh nghiệp có tăng hay giảm. |
| Ví dụ | Nguyên vật liệu, lao động trực tiếp, chi phí vận chuyển. | Tiền thuê nhà, lương nhân viên quản lý, chi phí bảo hiểm. |
| Tác động đến lợi nhuận biên | Tăng chi phí biến đổi sẽ làm giảm lợi nhuận biên. | Chi phí cố định không ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận biên. |
| Tác động đến lợi nhuận ròng | Tăng chi phí biến đổi sẽ làm giảm lợi nhuận ròng. | Tăng chi phí cố định cũng sẽ làm giảm lợi nhuận ròng. |
| Quản lý | Quản lý chi phí biến đổi đòi hỏi kiểm soát hiệu quả về nguyên vật liệu, lao động và quy trình sản xuất. | Quản lý chi phí cố định thường liên quan đến việc đàm phán hợp đồng và tối ưu hóa sử dụng tài sản. |
Phân loại chi phí biến đổi
Phân loại theo hoạt động trong doanh nghiệp
Theo tiêu chí này, có thể chia chi phí biến đổi thành các nhóm:
- Chi phí sản xuất biến đổi: Đây là chi phí liên quan trực tiếp đến sản xuất, như chi phí nguyên liệu, chi phí lao động trực tiếp. Chúng thay đổi tùy thuộc vào lượng sản phẩm được sản xuất.
- Chi phí bán hàng và phân phối biến đổi: Đây là chi phí thay đổi tương ứng với lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được bán và phân phối. Ví dụ về chi phí này có thể là chi phí vận chuyển, hoa hồng bán hàng
- Chi phí quản trị biến đổi: Mặc dù không phải tất cả chi phí quản trị đều biến đổi, nhưng có những chi phí trong phạm vi này có thể tăng hoặc giảm tùy thuộc vào mức độ hoạt động của doanh nghiệp. Ví dụ, chi phí cho dịch vụ tư vấn ngoài giờ hoặc chi phí quản lý dự án.
- Chi phí tài chính biến đổi: Những chi phí này liên quan đến việc tài trợ cho hoạt động kinh doanh và thay đổi tùy thuộc vào số lượng vốn được mượn. Ví dụ, lãi suất trả cho ngân hàng.
Phân loại theo khả năng thay đổi
- Chi phí biến đổi tuyến tính (Linear Variable Cost)
– Là loại chi phí mà tổng số tiền chi trả trực tiếp liên quan đến số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ được sản xuất hoặc cung cấp. Cụ thể, khi sản lượng thay đổi, chi phí biến đổi tuyến tính cũng thay đổi theo cùng tỷ lệ.
– Ví dụ như chi phí nguyên liệu. Giả sử mỗi sản phẩm cần 1 đơn vị nguyên liệu để sản xuất, và mỗi đơn vị nguyên liệu có giá 10 đồng. Do đó, nếu bạn sản xuất 1 sản phẩm, chi phí nguyên liệu là 10 đồng; nếu sản xuất 10 sản phẩm, chi phí là 100 đồng. Như vậy, chi phí nguyên liệu tăng lên một cách tuyến tính theo số lượng sản phẩm được sản xuất.
- Chi phí biến đổi cấp bậc (Step Variable Cost)
– Là loại chi phí mà tổng số tiền chi trả tăng lên theo từng bước, thay vì liên tục, khi sản lượng hoặc hoạt động tăng lên. Chi phí này tăng lên ở một mức độ nhất định khi sản lượng đạt đến một mức định mức nhất định, sau đó duy trì ở mức đó cho đến khi sản lượng đạt đến mức định mức tiếp theo.
– Ví dụ như chi phí lao động. Giả sử một công ty sản xuất có thể sản xuất 100 sản phẩm mỗi ngày với 10 nhân viên. Nếu công ty muốn tăng sản lượng lên 200 sản phẩm mỗi ngày, họ sẽ cần tăng số lượng nhân viên lên 20 người. Chi phí lao động sẽ tăng lên theo “bước” khi tăng số nhân viên, và sau đó sẽ duy trì ở mức đó cho đến khi cần tăng thêm nhân viên.
Cách tính chi phí biến đổi
Để tính chi phí biến đổi, bạn cần biết giá cả hoặc chi phí liên quan đến từng đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ, sau đó nhân với tổng số lượng sản phẩm hoặc dịch vụ
Công thức tính chi phí biến đổi là:
Tổng chi phí biến đổi = Σ (Chi phí trên mỗi đơn vị * Số lượng đơn vị)
Cách cải thiện chi phí biến đổi
Nhằm tăng hiệu quả hoạt động và lợi nhuận của doanh nghiệp, cần tối ưu chi phí biến đổi bằng cách:
Cải thiện chi phí biến đổi thường đòi hỏi việc tìm cách tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm lãng phí và tăng hiệu suất. Dưới đây là một số cách để cải thiện chi phí biến đổi:
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất: giảm thời gian và tăng hiệu suất lao động để sản xuất một sản phẩm
- Mua sắm hiệu quả: Đàm phán với nhà cung cấp để giảm giá nguyên liệu hoặc tìm kiếm nguồn cung cấp giá rẻ hơn có thể giúp giảm chi phí nguyên liệu
- Giảm lãng phí: Mục tiêu là sử dụng ít tài nguyên nhất có thể trong quá trình sản xuất, từ nguyên liệu đến lao động. Điều này có thể đạt được thông qua việc áp dụng các phương pháp quản lý chất lượng như Lean Manufacturing hoặc Six Sigma.
- Sử dụng công nghệ: Máy móc và công nghệ mới có thể giúp tăng hiệu suất sản xuất và giảm chi phí biến đổi.
- Quản lý kho: Việc duy trì mức độ tồn kho tối ưu cũng có thể giúp tiết kiệm chi phí biến đổi bằng cách giảm chi phí liên quan đến việc lưu trữ và bảo dưỡng hàng tồn kho.
Lưu ý rằng, doanh nghiệp bạn cần đảm bảo rằng chất lượng sản phẩm và mức độ hài lòng của khách hàng không bị ảnh hưởng.
