Để cải thiện hiệu suất kinh doanh, biên lợi nhuận chính là một chỉ số then chốt. Vậy biên lợi nhuận thực sự là gì? Làm thế nào để tính toán chúng và tại sao chúng lại quan trọng đến vậy? Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn sâu hơn về biên lợi nhuận, từ việc định nghĩa rõ ràng đến cách tính toán cũng như ý nghĩa thực sự của chúng.
1. Biên lợi nhuận là gì?
Biên lợi nhuận (Profit Margin) là một chỉ số kinh doanh quan trọng đo lường khả năng sinh lời của một công ty. Nó thể hiện sự khác biệt giữa doanh thu và chi phí sản xuất hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ.
Nó thường được biểu thị dưới dạng phần trăm và cho biết mức độ lợi nhuận mà một công ty thu được từ mỗi đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ. Biên lợi nhuận cao hơn cho thấy một công ty có khả năng tạo ra lợi nhuận tốt hơn từ doanh thu, còn biên lợi nhuận thấp có thể gây ra rủi ro về khả năng sinh lời của doanh nghiệp.
Biên lợi nhuận có 3 loại:
- Biên lợi nhuận gộp
- Biên lợi nhuận ròng
- Biên lợi nhuận hoạt động
2. Cách tính các loại biên lợi nhuận
2.1. Biên lợi nhuận gộp
- Khái niệm: Biên lợi nhuận gộp (Gross Profit Margin) đo lường mức độ lợi nhuận mà công ty thu được từ việc sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ sau khi trừ đi chi phí trực tiếp liên quan đến việc sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ (như chi phí vật liệu, chi phí lao động trực tiếp).
- Công thức tính:
Biên lợi nhuận gộp
= (Lợi nhuận gộp / Doanh thu) x 100%
= (Doanh thu – Giá vốn hàng bán) / Doanh thu x 100%
- Ý nghĩa:
Biên lợi nhuận gộp cho thấy phần trăm lợi nhuận mà một công ty thu được từ việc sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ trước khi xem xét các chi phí không trực tiếp khác như chi phí quản lý, chi phí bán hàng.
2.2. Biên lợi nhuận ròng
- Khái niệm: Biên lợi nhuận ròng (Net Profit Margin) là tỷ lệ phần trăm của lợi nhuận ròng so với doanh thu. Nó thể hiện khả năng của một công ty kiếm được lợi nhuận sau khi trừ đi tất cả các loại chi phí bao gồm cả chi phí sản xuất, chi phí quản lý, chi phí bán hàng, thuế và các khoản chi phí khác.
- Công thức tính:
Biên lợi nhuận ròng = (Lợi nhuận ròng / Doanh thu) x 100%
- Ý nghĩa: Biên lợi nhuận ròng là chỉ số quan trọng để đo lường hiệu suất kinh doanh tổng thể của công ty, cho thấy mức độ hiệu quả trong việc quản lý chi phí để tạo ra lợi nhuận.
2.3. Biên lợi nhuận hoạt động
- Khái niệm: Biên lợi nhuận hoạt động (Operating Profit Margin) đo lường khả năng của công ty tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính của mình, bao gồm lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh sau khi trừ đi tất cả các chi phí hoạt động mà không bao gồm thuế và chi phí lãi vay.
- Công thức tính:
Biên lợi nhuận hoạt động = ( EBIT / Doanh thu ) x 100%
Trong đó: EBIT là chỉ số lợi nhuận của công ty không tính đến thuế và lãi vay.
- Ý nghĩa:
Biên lợi nhuận hoạt động tập trung vào hiệu suất của công ty trong việc tạo ra lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính của mình mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố không phải từ hoạt động kinh doanh. Chỉ số này đánh giá hiệu quả của hoạt động kinh doanh chính một cách trực tiếp và sát hơn do đã loại bỏ các yếu tố ảnh hưởng của hoạt động tài chính gồm thuế và lãi vay.
3. Ứng dụng của biên lợi nhuận
Biên lợi nhuận là một chỉ số quan trọng trong phân tích tài chính doanh nghiệp với nhiều ý nghĩa:
Đo lường hiệu suất kinh doanh: Biên lợi nhuận cung cấp cái nhìn rõ ràng về khả năng của một doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận từ các hoạt động kinh doanh. Nó là một cách để đánh giá hiệu suất kinh doanh cơ bản của công ty.
So sánh với ngành và đối thủ cạnh tranh: Biên lợi nhuận cho phép so sánh hiệu suất của doanh nghiệp với ngành hoặc các đối thủ cạnh tranh. Nó cung cấp một tiêu chí để so sánh xem liệu doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả hơn hay kém hơn so với ngành và các đối thủ.
Dự đoán khả năng tăng trưởng: Biên lợi nhuận có thể cung cấp thông tin về khả năng tăng trưởng trong tương lai. Nếu biên lợi nhuận tăng, điều này có thể cho thấy doanh nghiệp đang tăng cường hiệu suất kinh doanh.
Hỗ trợ quyết định chiến lược: Các chỉ số biên lợi nhuận có thể hỗ trợ các quyết định chiến lược trong doanh nghiệp. Việc hiểu và theo dõi biên lợi nhuận giúp doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược kinh doanh, giảm chi phí không cần thiết và tối ưu hóa lợi nhuận.
Đo lường sự bền vững và độ ổn định: Biên lợi nhuận cũng có thể đánh giá sự ổn định và bền vững của doanh nghiệp. Nếu biên lợi nhuận dao động quá mức, nó có thể chỉ ra rủi ro hoặc vấn đề trong việc quản lý chi phí hoặc cạnh tranh trên thị trường.
Với tất cả những điều này, biên lợi nhuận đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin về hiệu suất kinh doanh và khả năng sinh lời của một doanh nghiệp.
UBot – Hệ sinh thái tự động hoá toàn diện cho doanh nghiệp – cung cấp hơn 100+ robot ảo tự động hóa cho từng quy trình cụ thể của hơn 3000+ doanh nghiệp thuộc đa dạng các lĩnh vực với chi phí hợp lý. Nổi bật nhất trên thị trường là các giải pháp:
- UBot Invoice – Xử lý hoá đơn tự động hoá
- UBot ePayment – Hỗ trợ tự động tạo và duyệt đề nghị thanh toán theo từng cấp và từng bộ phận.
- UBot Matching – Giải pháp tự động đối chiếu chứng từ mua hàng
- UBot Statement – Giải pháp đối chiếu sao kê ngân hàng và hạch toán công nợ
Quý doanh nghiệp quan tâm xin mời tham khảo và nhận tư vấn bộ giải pháp tự động hóa cho doanh nghiệp tại đây: https://ubot.vn